Osmanlı, Bizans ve Bulgar kuvvetlerini Sazlıdere Savaşı'nda yendi. Edirne fethedildi.

Kadıaskerlik kuruldu.

63. İslam Halifesi - Memlukler

Edirne Kırkpınar yağlı güreşleri yapılmaya başlandı.

Rumeli'ye geçen I.Murat, Bizanslılar tarafından geri alınan Çorlu ve çevresini ikinci kez ele geçirdi.

I.Murat, Karamanoğullarının teşvikiyle isyan edip Ankara'yı ele geçiren Ahiler üzerine yürüyerek Ankara'yı geri aldı.

Filibe ve Gümülcine, Lala Şahin Paşa kuvvetlerince fethedildi. Edirne ve Filibe'nin ele geçmesi ile Bizans'ın Balkanlarla bağlantısı kesilmiş oldu.

İpsala, Dedeağaç, Dimetoka, Lüleburgaz, Pınarhisar, Babaeski fethedildi.

1359-63 Savaşının sonu, Bizans'ın tâbiyeti

Bursa'daki Hüdavendigâr Camii adıyla anılan I.Murat Camii'nin yapımı tamamlandı.

Kapıkulu piyadelerinin önemli bir birliğidir. Yeniçeriler, Osmanlı Devleti'nin sınırlarında yaşayan Yunan, Sırp, Arnavut gibi Hristiyan topluluklardan toplanan yetim çocuklardan oluşmuştur. Padişahın çevresinde bulunan yaya askerlerdir ve hayatlarında hiç evlenmezler.Üç ayda bir ulufe adı verilen bir maaş alırlar savaşa gittiklerinde ise sefer bahşişi alırlardı. II. Mehmed'den İtibaren Cülus Bahşişi almak gelenek olmuştur. Devletin ilk yüzyıllarında yararlı olan bu sistem, daha sonra bozulması ile değişik sorunları birlikte getirdi. Yeniçeri ocağı II. Mahmud tarafından 1826 yılında kaldırılmıştır.

"Pencik Kanunu" ile Yeniçeri Ocağı'nın temeli atıldı. 1363'te I.Murat tarafından çıkarılan Pençik kanunu gereğince;
• Savaş esirlerinin beşte biri vergi karşılığı devletin olacaktır.
• Savaş esiri gençler, Anadolu'daki köklü Türk ailelerinin yanına verilir, küçük bir ücret karşılığı hem çiftçilik yapar, hem de Türk-İslam gelenek ve göreneklerine göre yetiştirilirdi.

Ayrıca;
1. Divan teşkilatı sistemli ve sürekli hale getirildi.
2. Kapıkulu Ocakları kuruldu.
3. İlk kez Acemioğlanlar Ocağı, Yeniçeri Ocağı, Topçu Ocağı kuruldu.
4. İlk kez Pençik Sistemi uygulandı.
5. Rumeli Beylerbeyliği kuruldu.
6. İlk kez Tımar Sistemi uygulandı ve Tımarlı Sipahiler oluşturuldu.
7. İlk kez Kazaskerlik ve Defterdarlık makamı kuruldu.
8. İlk kez Vezir-i azam atandı.
9. "Ülke hanedanın ortak malıdır." anlayışı, "Ülke hükümdar ve oğullarının ortak malıdır." şeklinde değiştirildi. Böylece merkezi otorite güçlendirildi.

Gümülcine ve çevresi Evrenos Bey tarafından fethedildi.

Osmanlı'nın Balkanlarda ki fetihleri, Balkan milletlerini endişelendirmişti. Kaybedilen şehirleri geri almak ve Türkleri Rumeli'den atmak isteyen Macar, Bulgar, Sırp, Eflak ve Bosna kuvvetleri, papanın oluru ile Osmanlılar'a karşı bir haçlı ordusu oluşturarak Edirne üzerine yürüdüler.

Haçlıların Meriç nehrini geçmelerinden sonra, Akıncı beyi HACI İLBEY, ani bir gece baskını ile Haçlılar'ı Sırp Sındığı Savaşı'nda yendi.

Böylece;
• Osmanlı Devleti'ne karşı oluşturulan ilk Haçlı ittifakı başarısız oldu.
• Savaş sonrasında Edirne başkent yapıldı.
• Balkanlardaki Macar üstünlüğü sona erdi.

Tâbiyet ve vergi

Korsan gemileriyle Osmanlıları tehdit eden Katalanların elindeki Biga fethedildi.

Kıbrıs Kralı I.Peter tarafından Memlüklerin hakimiyetindeki İskenderiye'ye karşı yapıldı. Sıklıkla Haçlı Seferleri arasında sayılıp, öyle anılsa da, daha belirgin Haçlı Seferlerinden farklı olarak nispeten dini itici güçten yoksun, büyük ölçüde ekonomik çıkarlar tarafından tetiklenmiş ve Papa tarafından çağrılmamış veya onaylanmıştır.

Bizans ve Haçlılar'a karşı

Gelibolu, gelişen Haçlı Seferinde Osmanlıların elinden çıktı.

Bulgarların elindeki Yanbolu (Diampolis), Kızılağaç ve İhtiman fethedildi.

Ming Hanedanlığı, Moğolları ülkeden çıkardı ve yönetime geçti.

Çağatay Hanlığına bağlı valilerin emrinde asker olan Timur, Doğu Çağatay Hanlığının kuruluşu sırasında bunların emrine girdi. Daha sonra Hanlığa karşı isyan eden Timur, Belh'i kuşatarak 1368'de kendisini "emir" ilan etti.

Hayrabolu, Vize, Kırkilise fethedildi.

(d.1297 - ö.1369)

Osmanlı ilerleyişi karşısında çaresiz kalan Bulgarlar, Osmanlı hakimiyetini tanıyarak vergi vermeyi kabul ettiler.

(1304- 1369) Orta Çağın en büyük seyyahı ve Rıhlet-ü İbn Battûta diye bilinen seyahatnamenin yazarıdır. Devrin en önemli seyyahlarında olup dünyayı dolaşmıştır. İbn-i Batuta ismiyle meşhur olan seyyahın asıl adı, Şemseddin Ebu Abdullah Muhammed b. İbrahim'dir. 1304'te Tanca'da doğmuştur.

Timur: (d.8 Nisan 1336-ö.18 Şubat 1405) sonrasında Timur Küregen, Timurlu Hanedanı'nun kurucusu olan Türk asker ve komutan. 9 Nisan 1370'te Timur, Belh kurultayının onayıyla, Çağatay hükümdarı olarak taç giydi.

Timur'un Harezm seferleri: Timur 1371–1379 arasında düzenlediği dört seferle Harezm bölgesini fiilen hakimiyeti altına almıştı. Ancak Sofi ailesini ve Kongratları tam anlamıyla kendine bağladığı söylenemez. Kongratlar, Toktamış'ın Altın Orda devletinin toparlamasından sonra ona meyletmişlerdi. Süleyman Sofi'nin Toktamış'ın tarafına geçmesi bardağı taşıran son damla oldu. Böylece 1388'de Timur beşinci defa çöl yolundan Harezm'e yürüdü. Bunun üzerine Süleyman Sofi, Toktamış'ın yanına kaçtı. Harezm'i işgal eden Timur, öfke ile halkın Semerkand'a sürülmesini, Ürgenç'in de tahrip edilip yerine arpa ekilmesini emretti. Ancak üç yıl sonra şehrin yeniden imarı için emir verdi.

Bulgar Kralı Yuvan Şişman ve Makedonya Sırp kuvvetleriyle savaşan Lala Şahin Paşa, Sofya'nın güneyindeki Samakov'u fethetti.
Çirmen Savaşı'nda da Sırplar, Osmanlı kuvvetlerine yenildiler.
Bu zafer ile;
• Osmanlı kuvvetlerine Makedonya yolunu açıldı.
• Sırplar da, Osmanlı egemenliğini tanıdılar, vergi ve asker vermeyi kabul ettiler.

1366-72 Savaşının sonu, Bizans'ın tâbiyeti

Köstendil kuşatıldı. Sırp kralı, Osmanlı devletine vergi ve savaşlarda yardımcı kuvvet vermeyi kabul etti.

(d.1301 - ö.1373)

Eflak'la ilk anlaşma

Vizeyi almaya çalışan Bizans İmparatoru üzerine yürüyen Osmanlı, İnceğiz, Çatalburgaz ve Ferecik kalelerini ele geçirdi.
Yenilgiye uğrayan Bizans barış antlaşması istedi.

1367-73 Savaşının sonu, Bulgaristan'ın tabiyeti. 1373 yılında Osmanlı Sultanı I.Murad ile Bulgar Kralı İvan Şişman arasında akdedilen barış anlaşmasıyla Bulgar Krallığı Osmanlılara tabi oldu. İki devlet arasındaki barış hali 1387'ye kadar sürdü.

Bizans imparatorluğu'nda, Bizans İmparatoru V. İoannis ile oğlu IV. Andronikos arasında savaşan ve aynı zamanda Osmanlı İmparatoru I. Murad'ın oğlu Savcı Bey, Andronikos ile ortak bir şekilde babasına karşı isyana katılınca bir Osmanlı iç savaşına dönüşen bir askeri çatışmadır.

Toprak devri

1363-75 Savaşı'nın sonu

Karakoyunlular Devleti, başkenti Tebriz olan ve 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurmuş olduğu bir devlettir.

Bizans İç Savaşında V.İoannis'e karşı

Gelibolu kesin olarak fethedildi.

I.Murat'ın büyük oğlu Şehzade Bayezid (geleceğin Yıldırım Bayezid'i) Germiyanoğlu Süleyman Şah'ın kızı Devlet Hatun'la evlendi.
Süleyman Şah, kızının çeyizi olarak Kütahya, Simav ve Tavşanlı'yı Osmanlılara bıraktı.

Sadrazam Çandarlı Halil Hayrettin Paşa tarafından İznik'te yaptırılan Yeşil Cami inşaatına başlandı. Mimar Hacı Musa'ya yaptırılan ve asıl adı Halil Hayrettin Paşa Camii olan bu eser, minaresindeki yeşil çinileri yüzünden Yeşil Camii adı ile tanındı.

Oğuzların Bayındır boyu'ndan olan Akkoyunlu Türkmenleri, 13. yüzyıl sonlarında Horasan'dan Azerbaycan'a gelmiş bir aşiret olup, 14. yüzyılda Azerbaycan, Harput, Palu, Diyarbakır yöresini yurt edindiler ve devlet kurmadan önce de bölgede etkili oldular. 1340'tan sonra Tur Ali Bey'in önderliğinde Anadolu, Suriye ve Irak içlerine akınlar düzenlediler.

Arnavutluk'ta İştip fethedildi.

Toktamış Han (d:?-ö:1405, Tümen): Altın Orda Devleti hanı. Yıllarca süren fetret devrine son vererek Altın Orda Hanlığı'nda birliği sağlamıştır. Cengiz Han'ın oğlu Cuci Han'ın soyundan gelir.

Timur'un Horusan seferleri: Timur 1380 yılında Kert'lerin elinde bulunan Herat'ı ele geçirdi. Daha sonra Horasan'ın batısına hakim olan Serbedarlılar'ın başşehri Sebzvar'ı ele geçirdi. 1381'de ise Emir Veli yönetimindeki Toga Timurlular'ın üzerine yürüdü ve İsferayin'i ele geçirerek Astarabad'a kadar ilerledi. Emir Veli, Timur'un ordusu ayrıldıktan sonra ülkesine yeniden hakim oldu ancak 1384'te Timur'un ordusu tekrar gelince Azerbaycan taraflarına kaçtı ve ülkesi tamamen Timur'un topraklarına katıldı.

Kadı Burhanettin Devleti'nin kurucusu.

1381 kış aylarında Osmanlı Devleti ve Sırplar arasında bugünkü Sırbistan'ın merkezinde kalan Dubrovnica Nehri civarında gerçekleşti. Sırp kuvvetlerine Lazar of Serbia komuta ediyordu. Prens Lazar'ın bölgesine gerçekleşen ilk Osmanlı akını idi. Muharebeyi Sıprlar kazandı.

Manastır ve Pirlepe, Timurtaş Paşa kuvvetlerince fethedildi.

Altın-Orda Hanı Toktamış Han, ülkesinde birlik sağladıktan sonra Rus topraklarına yöneldi. Ağustos 1382 yılında bazı knezliklerin de desteğini alarak Moskova'yı kuşattı. Başarı gösteremeyince hileye başvurarak para karşılığında kuşatmayı kaldıracağına dair söz vermesine rağmen şehrin kapılarının açılması üzerine şehre saldırarak yerle bir etti ve büyük ganimetler elde ederek geri döndü. Moskova'da 24.000 kişinin öldürüldüğü söylenir.

64. İslam Halifesi - Memlukler

• İstanbul kuşatması sırasında Bizanslılara yardım eden Avrupa ülkeleri gemileri, Selânik'te demirlemişti.
• Yıldırım Bayezid, Selânik'i kuşattı. Kuşatma sonunda Selânik ele geçirildi.
• Selânik'ten sonra Kuzey Yunanistan'daki Yenişehir (Larisa) ve çevresi ele geçirildi.
• İşkodra'nın güney bölgelerine hücum eden Osmanlı kuvvetleri, Arnavutluk'taki birçok bölgeyi ele geçirdi.

Sofya fethedildi.

(d.1319 - ö.1385)

Arnavutluk'taki Ohri, Çandarlı Halil Paşa ve Evrenos Bey tarafından fethedildi.

Osmanlı ordusu ile Sırp İmparatorluğu kuvvetleri arasında bugünkü Arnavutluk topraklarında Savra Savaşı gerçekleşti. Osmanlı zaferi sonrası pek çok Sırp komutanı Osmanlı hakimiyetini tanıdı.

Timur, Tebriz'i ele geçirdi.

65. İslam Halifesi - Memlukler

Niş, Yahşi Bey komutasındaki Osmanlı kuvvetlerince fethedildi.

1385-86 Savaşı'nın sonu, Sırbistan'ın tâbiyeti

Osmanlı hâkimiyetini kabul etmiş bulunan Sırp Kralı Lazar'la Boşnak, Hırvat ve Arnavut prensleri, Türklere karşı birleşerek harekete geçtiler. Osmanlı kuvvetlerinin Balkanlar'daki stratejik yerler olan Manastır, Sofya ve Niş'i alması üzerine; Sırp, Boşnak, Arnavut ve Macar kuvvetleri Türkler'e karşı birleştiler.

I.Murad, Haçlı kuvvetlerinin birleşmesini engellemek için Bosna Krallığı üzerine Akıncı kumandanlarından Şahin Paşa kumandasındaki Türk kuvvetlerini gönderdi. Ancak Türk güçleri Ploşnik'te pusuya düşürüldü ve Ploşnik denilen yerde yenildi.

Karaman tahtına oturan Alâeddin Ali Bey'in Osmanlı topraklarına saldırısı üzerine Osmanlı-Karaman savaşı başladı.

Konya önlerine kadar gelen I.Murat, Karamanlıların sulh teklifini kabul ederek geri çekildi.

Konya civarında, Osmanlı Karamaoğulları savaşı.

1386-87 Savaşının sonu

1383-87 Savaşının sonu, Bizans'ın tâbiyeti

Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa, vezir oldu.

Karakoyunlu Kara Muhammed, 1387 yılında Tebriz'i ele geçirdi ancak burayı Timur'a terk etmek zorunda kaldılar.

İlk sigorta ve ilk komandit şirketleri Cenovalılar kurmuşlardır. Osmanlı Devleti sınırları dâhilinde ticâret serbestîsi elde etmek için, kuruluş devrinde harekete geçen Cenovalılara ilk imtiyâzı Sultan Birinci Murad vermiştir.

Timur, Erzurum'u ele geçirdi.

İsfahan katliamı: Timur 1387 sonbaharında Hamedan üzerinden İsfahan önlerine geldi ve burayı ele geçirdi. İsfahan'da önce yörenin önde gelenleri, seyyidler, alimler, Timur'u karşılamaya çıktılar ve şehir halkının emân karşılığında mal vermeleri kararlaştırıldı. Şehrin ileri gelenleri orduda alıkondu, Timur Melik ile Mehmed b. Sultan Şah bu malı toplamak için şehre gittiler. Şehirden bir grup şehre giren askerlere saldırarak hepsini öldürdüler. Timur, Isfahanlılar isyan edince şehre tekrar döndü ve yedi yaşından küçük çocukları ailelerinden ayırtarak bir araya topladı. Daha sonra bu yedi bin çocuğu ailelerinin gözleri önünde saatlerce atlılara ezdirmek suretiyle katletti ve kafalarını vücutlarından ayırdı. Kentin yarısını dolaşmış olan tarihçi Hafız Ebu her biri 1500 kelleden 28 kule saydığını yazmaktadır.

Timur, Şiraz'ı ele geçirdi. İsfahan'ı ele geçirdikten sonra Aralık 1387'de Şiraz'a yöneldi. Bu sırada Zeynelabidin'in Şuşter'e kaçmış olması nedeniyle şehri kolayca ele geçirdi.

Balkanlar'daki ittifakı önlemek üzere harekete geçen I.Murat ve Çandarlı Ali Paşa idaresindeki Osmanlı ordusu, Bulgaristan'ın önemli kentlerinden Tırnova'yı zaptetti.
Kayıtsız şartsız teslim olan Bulgaristan Kralı Yuvan Şişman affedilerek vergiye bağlandı.

Boşnak kuvvetleri ile Lala Şahin Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri arasında gerçekleşti. İlk karşılaşma Rudine'de olsa da muharebe Bileća yakınlarında sürdü. Osmanlı Ordusu yenildi ve Bosna akınları hız kesti.

1387-88 Savaşının sonu, Bulgaristan'ın tâbiyeti

Vidin'in tâbiyeti

63. İslam Halifesi (tekrar) - Memlukler

Ploşnik yenilgisinden cesaret alan Balkanlı kuvvetler, Osmanlı Devleti'ne karşı yeni bir Haçlı ittifakı oluşturdular.

• Karamanoğulları, Aydınoğulları ve Saruhanoğulları'ndan yardım alarak Balkanlar'a geçen I.Murad, Haçlılar'ı 1.Kosova Savaşı'nda yendi.
• Zaferden sonra savaş alanını gezen I. Murad bir Sırp askeri tarafından şehit edildi.
• Savaşın sonucunda; Tuna'ya kadar olan Balkan toprakları Osmanlılar'ın eline geçmiş oldu.
• Osmanlıların Balkanlardan kolay atılamayacağı anlaşıldı.
• Osmanlı ilk kez Anadolu beyliklerinden yardım almış oldu.
• Osmanlı, bu savaşta top silahını ilk kez kullandı.